Specjalizuję się w sprawach karnych

Rekomenduję składanie pozwów o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego w umowach kredytów hipotecznych opartych na WIBOR – analiza na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach (sygn. akt I C 332/24)​

W ostatnich latach obserwujemy rosnącą liczbę pozwów dotyczących umów kredytów hipotecznych opartych na zmiennej stopie procentowej, w szczególności na stawce WIBOR. Kredytobiorcy coraz częściej kwestionują ważność takich umów, argumentując, że zawierają one klauzule abuzywne oraz że banki nie dopełniły obowiązków informacyjnych. Przełomowy wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 22 stycznia 2025 roku (sygn. akt I C 332/24) stanowi istotny punkt odniesienia w tej kwestii.​

Tło sprawy

Sprawa dotyczyła umowy kredytu hipotecznego zawartej w 2015 roku pomiędzy powodami a poprzednikiem prawnym Velo Bank S.A. Kredyt był oprocentowany zmiennie, z wykorzystaniem stawki referencyjnej WIBOR. Powodowie wnieśli pozew o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z tej umowy, powołując się na naruszenie ich praw konsumenckich.​

Uzasadnienie wyroku

Sąd Okręgowy w Suwałkach przychylił się do argumentacji powodów i ustalił nieistnienie stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu. W uzasadnieniu wskazał na następujące kwestie:​

• Brak dostatecznej informacji o WIBOR: Sąd stwierdził, że powodowie nie otrzymali żadnych informacji na temat mechanizmu ustalania stawki WIBOR, poza ogólnymi zapisami w umowie. Brakowało wyjaśnień dotyczących tego, kto ustala WIBOR, na jakiej podstawie oraz jakie są ryzyka związane z jego zmiennością..
• Abuzywność klauzul umownych: Klauzule dotyczące zmiennego oprocentowania opartego na WIBOR zostały uznane za nieuczciwe (abuzywne), ponieważ nie były jednoznaczne i przejrzyste dla konsumenta. Sąd podkreślił, że takie postanowienia umowne naruszają dobre obyczaje i rażąco naruszają interesy konsumentów.
• Naruszenie obowiązków informacyjnych przez bank: Sąd zauważył, że bank nie dopełnił obowiązków informacyjnych wobec klientów. Pracownik banku, będący świadkiem w sprawie, sam nie potrafił wyjaśnić mechanizmu ustalania WIBOR, co wskazuje na brak odpowiedniego przeszkolenia i przygotowania do informowania klientów..
• Brak możliwości negocjacji umowy Sąd podkreślił, że powodowie nie mieli realnej możliwości negocjacji warunków umowy kredytowej. Umowa była jednostronnie kształtowana przez bank, bez realnej możliwości negocjacji jej warunków przez konsumentów. Sąd uznał, że taka praktyka narusza równowagę kontraktową między stronami.
• Wątpliwości co do transparentności WIBOR: Sąd podkreślił, że już w momencie zawierania umowy istniały publiczne wątpliwości dotyczące przejrzystości i nadzoru nad ustalaniem stawki WIBOR, co powinno było skłonić bank do szczegółowego informowania klientów o potencjalnych ryzykach.

Znaczenie wyroku

Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach jest jednym z pierwszych orzeczeń w Polsce, które tak jednoznacznie kwestionuje ważność umów kredytowych opartych na stawce WIBOR. Stanowi on istotny precedens dla innych kredytobiorców, którzy rozważają podjęcie kroków prawnych w celu ochrony swoich praw.​

Wnioski

Orzeczenie to podkreśla konieczność pełnej transparentności i rzetelności ze strony instytucji finansowych w relacjach z konsumentami. Banki powinny zapewnić klientom jasne i zrozumiałe informacje na temat mechanizmów finansowych, na których opierają się oferowane produkty. Brak takiej informacji może prowadzić do uznania umowy za nieważną, co niesie poważne konsekwencje prawne i finansowe dla obu stron.​

Kredytobiorcy, którzy czują się poszkodowani przez nieuczciwe praktyki banków, powinni rozważyć konsultację z prawnikiem specjalizującym się w prawie konsumenckim i finansowym, aby ocenić możliwość dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.